บทที่ 1
บทนำ
ที่มาและความสำคัญของโครงงาน
แหล่งกำเนิดของผ้าบาติกมาจากไหนยังไม่เป็นที่ยุติ
นักวิชาการชาวยุโรปหลายคนเชื่อว่ามีในอินเดียก่อน
แล้วจึงแพร่หลายเข้าไปในอินโดนีเซียอีกหลายคนว่ามาจากอียิปต์หรือเปอร์เซีย แม้
ว่าจะได้มีการค้นพบผ้าบาติกที่มีอายุเก่าแก่ในประเทศอื่น ทั้งอียิปต์ อินเดีย
และญี่ปุ่นแต่บางคนก็ยังเชื่อว่า ผ้าบาติกเป็นของดั้งเดิมของอินโดนีเซีย
และยืนยันว่าศัพท์เฉพาะที่เรียกวิธีการและขั้นตอนในการทำผ้าบาติก
เป็นศัพท์ภาษาอินโดนีเซีย สีที่ใช้ย้อมก็มาจากพืชที่มีในอินโดนีเซียแท่งขี้ผึ้งชนิดที่ใช้เขียนลายก็
เป็นของอินโดนีเซีย ไม่เคยมีในอินเดียเลย
เทคนิคที่ใช้ในอินโดนีเซียสูงกว่าที่ทำกันในอินเดีย และจากการศึกษาค้นคว้าของ N.J.Kron นักประวัติศาสตร์ชาว
ดัตช์ก็สรุปไว้ว่าการทำโสร่งบาติกหรือโสร่งปาเต๊ะเป็นวัฒนธรรมดั้งเดิมของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ก่อนติดต่อกับอินเดียจากการศึกษาของบุคคลต่าง ๆ อาจกล่าวได้ว่า
แม้ว่าจะมีการค้นพบลักษณะผ้าบาติกในดินแดนอื่น ๆ นอกจากอินโดนีเซีย
แต่ก็คงเป็นลักษณะเฉพาะท้องถิ่น
วิธีการปลีกย่อยจะแตกต่างกันตามวิธีการทำผ้าของชาติต่าง ๆ ที่จะให้มีลวดลายสีสัน
ผ้าบาติกของอินโดนีเซียเอง คงไม่ได้รับการถ่ายทอดจากชาติอื่น
ในทางกลับกันในระยะต่อมาการทำผ้าบาติกของอินโดนีเซียได้รับการเผยแพร่ไปยัง
ชาติอื่น ๆ ส่วนการทำผ้าโสร่งบาติกนั้น คงมีกำเนิดจากอินโดนีเซียค่อนข้างแน่นอน
ในประเทศไทย
มีการทำผ้าบาติกเป็นอุตสาหกรรมกันมานานแล้ว มีการผลิตในหลายจังหวัดทางภาคใต้ เช่น
ยะลา ปัตตานี สงขลา นราธิวาส และในภาคกลาง เช่น กรุงเทพมหานคร
นอกจากนี้ยังมีการผลิตผ้าบาติกตามสถานที่ท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียง เช่น ภูเก็ต
เกาะสมุย เชียงใหม่ พัทยา เป็นต้น
แต่การแพร่หลายของผ้าบาติกนั้นเริ่มเข้ามาทางจังหวัดชายแดนภาคใต้
โดยได้รับอิทธิพลมาจากมาเลเซีย
ซึ่งมาเลเซียเองก็ได้รับอิทธิพลมาจากอินโดนีเซียอีกทอดหนึ่งคนไทยรู้จักผ้าบาติกในลักษณะของ “ผ้าพันหรือผ้าปาเต๊ะพัน” โดยเรียกตามวิธีนุ่ง คือ
พันรอบตัว คำว่า “โสร่ง” ก็มาจากภาษาอินโดนีเซียเช่นเดียวกัน
หมายถึง ผ้านุ่ง คนในท้องถิ่นภาคใต้ เรียกบาติกว่า “ผ้าปาเต๊ะ”
หรือ “ผ้าบาเต๊ะ” ส่วนคนรุ่นเก่าเรียกผ้าปาเต๊ะที่ไม่ได้ผลิตในประเทศไทยว่า
“ผ้ายาวอ” หรือ “จาวอ”
(Java) ซึ่งหมายถึง
ผ้าชวาและเรียกชื่อตามลักษณะของผ้าเป็นภาษาพื้นเมืองชายแดนภาคใต้ 4 ชนิด
ในปัจจุบันบาติกลายเขียนได้รับการพัฒนาและแพร่หลายมาก
ทำให้สามารถผลิตผ้าได้หลายรูปแบบกว่าเดิม และสามารถขายได้ราคาที่ดีกว่าบาติกพิมพ์
ทำให้โรงงานอุตสาหกรรมผ้าบาติกในภาคใต้หันมาผลิตผ้าบาติกลายเขียน
เกิดการแข่งขันในตลาดโดยแสดงลักษณะงาน รูปแบบและเอกลักษณ์ของตนเอง
จนผ้าบาติกบางชิ้นกลายเป็นจิตรกรรมที่มีราคาสูงกว่าทั่วไปมาก ผ้าที่นิยมทำกันมาก
ได้แก่ ผ้าโสร่ง ผ้าชิ้น และเครื่องนุ่งห่มต่าง ๆ เช่น เสื้อผ้าสำเร็จรูป เป็นต้น ส่วนเทคนิคการทำผ้าบาติกในประเทศไทยได้มีการทำผ้าบาติก 4 วิธี ปัจจุบัน การพัฒนาด้านเทคโนโลยีในปัจจุบัน
ทำให้เกิดเทคนิคในการผลิตผ้าซึ่งมีลวดลายผ้า แบบใหม่มองคล้ายผ้าบาติก
แต่ความจริงเป็นเทคนิคการพิมพ์แบบซิลค์สกรีน (silk
screen) ซึ่งมีลักษณะลวดลายคล้ายผ้าบาติก
งานเลียนแบบชนิดนี้ไม่เป็นที่นิยมชาว อินโดนีเซียนิยมผ้าบาติกชนิดเขียนด้วยมือ
และจัดว่าเป็นบาติกชั้นสูง (classical- batik) แต่ก็มีราคาแพงกว่าบาติกที่ใช้ระบบการพิมพ์ด้วยแม่พิมพ์ทองแดง
การทำผ้าบาติกนอกจากจะเน้นด้านประโยชน์ใช้สอยแล้ว ปัจจุบันศิลปินชาวอินโดนีเซีย
มาเลเซีย ได้ทำผ้าบาติกในลักษณะของงานจิตรกรรม (painting) และแพร่หลายไปยังศิลปินชาวยุโรปและอเมริกา
วัตถุประสงค์
1. เพื่อเป็นสื่อให้ความรู้แก่ผู้ที่สนใจเกี่ยวกับการทำผ้าบาติก
2.
เพื่อเป็นการสร้างสรรค์ผลงานให้เกิดประโยชน์แก่ผู้ที่สนใจ
3.
เพื่อเป็นแนวทางในการประกอบอาชีพอิสระ
ขอบเขตของโครงงาน
สร้างสื่อวีดีทัศน์เพื่อเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับการทำผ้าบาติก
โดยใช้โปรแกรม Ulead videostudio V.11ในการตัดต่อวีดีทัศน์ และโปรแกรม Cool
Edit Pro2.0 ในการตัดต่อเสียง
แผนการดำเนินงาน
ตารางที่ 1 แผนการดำเนินงานโครงงาน
ที่
|
ขั้นตอนการดำเนินงาน
|
ระยะเวลาดำเนินงาน
|
|||||||||||
เดือนมิถุนายน
|
เดือนกรกฎาคม
|
เดือนสิงหาคม
|
|||||||||||
สัปดาห์ที่
|
สัปดาห์ที่
|
สัปดาห์ที่
|
|||||||||||
1
|
2
|
3
|
4
|
1
|
2
|
3
|
4
|
1
|
2
|
3
|
4
|
||
1
|
คิดหัวข้อโครงงาน
|
ü
|
|||||||||||
2
|
ศึกษาและค้นคว้าข้อมูล
|
ü
|
|||||||||||
3
|
จัดทำโครงร่างเพื่อนำเสนอ
|
ü
|
|||||||||||
4
|
ปฏิบัติการจัดทำโครงงาน
|
ü
|
|||||||||||
5
|
นำเสนอรายงานความก้าวหน้า
ของโครงงานครั้งที่ 1 |
ü
|
|||||||||||
6
|
นำเสนอรายงานความก้าวหน้า
ของโครงงานครั้งที่ 2 |
ü
|
|||||||||||
7
|
ปรับปรุง ทดสอบ
|
ü
|
|||||||||||
6
|
จัดทำเอกสารรายงานโครงงาน
|
ü
|
|||||||||||
8
|
ประเมินผลงาน
|
ü
|
|||||||||||
9
|
นำเสนอโครงงานหน้าชั้นเรียน
|
ü
|
|||||||||||
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
1. ผู้สนใจมีความเข้าใจเกี่ยวกับประวัติความเป็นมาและวิธีการทำผ้าบาติก
2. ได้รับความรู้เกี่ยวกับการสร้างสื่อวีดีทัศน์
3. ได้นำเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้ได้อย่างมีคุณค่าและทำให้เกิดประโยชน์
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น